Piłkarze wyklęci – Wilhelm Góra

6 lut 2025

Wilhelm Góra to Ślązak, 20-latek grający na Igrzyskach Olimpijskich, restaurator, którego dramatyczna biografia jest gotowym scenariuszem filmu akcji.

Urodził się w 18 stycznia 1916 roku w Bytomiu, jako syn Jana i Marty z domu Obronczka. Po plebiscycie, gdy Bytom znalazł się w granicach Niemiec, rodzice zdecydowali się przeprowadzić do polskiego Szarleja (Piekary Śląskie), gdzie Jan został naczelnikiem gminy. To w miejscowym Strzelcu Szarlej Wilhelm, nazywany przez najbliższych „Boyem”, zaczął trenować piłkę nożną. W 1934 roku  przeszedł do Pogoni Katowice, gdzie grał w składzie juniorskim. To tam wypatrzyli go działacze Cracovii – jednej z najlepszych przedwojennych drużyn. Dla młodego pomocnika była to ogromna szansa, z której skorzystał. Pierwszy mecz w barwach krakowian rozegrał 22 kwietnia 1935 roku z FC Wien. Formalnie zatrudniony był w prywatnej firmie, jednak najczęściej można go było spotkać pijącego kawę w Grand Hotelu. W sumie do wybuchu wojny rozegrał z Cracovią 134 spotkania (zdobył 18 bramek). Ostatni mecz, w którym brał udział miał miejsce 20 sierpnia 1939 roku (potyczka z Union Touring). W 1937 roku wywalczył z Pasami  tytuł mistrza Polski.

Po 5 miesiącach od ligowego debiutu stał się reprezentantem Polski. Pierwszy mecz z orzełkiem na piersi rozegrał 15.09.1935 roku przeciw Łotwie. Od tego czasu miał już zapewnione miejsce w kadrze. Zagrał w najważniejszych przedwojennych meczach – podczas Igrzysk w Berlinie, choć miał wtedy zaledwie 20 lat, eliminacjach MŚ, wreszcie w pamiętnym meczu z Brazylią, 5 czerwca 1938 roku. Był też w składzie ostatniego, przedwojennego meczu z Węgrami, 27 sierpnia 1939 roku. Polskę reprezentował 16 razy. Cieszył się sympatią kibiców, uwielbiał być przez nich podziwiany. Zdarzało się, że po meczu, szedł do kawiarni, zamawiał kawę i przeglądał gazetową relację z pojedynku, oczekując przybycia kibiców.

W czasie okupacji wciągnięto go na volkslistę. Góra przyjął niemieckie obywatelstwo, zmienił nazwisko na Gora, co umożliwiło mu dalszą grę. Reprezentował policyjny klub niemiecki DTSG (Deutsche Turn-und Sport Gemeinschaft ) Krakau, rozgrywający mecze w Gaulidze Generalnej Guberni. Klub występował wówczas na stadionie Wisły, której zarekwirowano obiekt i sprzęt, a jednym z jego sponsorów był Oskar Schindler. W 1942 roku „Boy” został wcielony do Wermachtu i wysłany do Włoch. Tam trafił do alianckiej niewoli. Udało mu się wstąpić do 2. Korpusu Polskiego generała Andersa.

Po wojnie chciał wrócić najpierw na Śląsk, potem do Cracovii. Tam jednak nie wybaczono mu „zdrady”. Był jedynym zawodnikiem Cracovii, który zdecydował się na grę w niemieckim klubie. W 1946 roku wyjechał więc do Szczecina, obawiając się represji, zmienił nazwisko i próbował znaleźć miejsce w którymś z tamtejszych klubów. Został jednak schwytany i aresztowany przez komunistów. Udało mu się zbiec z więzienia i przedostać się do Niemiec Zachodnich. W Polsce został objęty cenzurą. Wykreślono go z wszelkich statystyk, usuwano informacje o nim, zakazywano wzmianek w publikacjach klubowych do 1966 roku. W Niemczech prowadził własną restaurację. Zmarł 21 maja 1975 roku Duisburgu (niektóre źródła jako miejsce śmierci podają Homberg).

Jacek Kurek

Józef Dymarczyk

Józef Dymarczyk

Urodzony 7 maja 1936 w Bytomiu; obrońca Wychowanek Stali Bobrek z Bytomia, później przez trzynaście sezonów wierny bytomskiej Polonii, z którą zdobywał mistrzostwo kraju (1962), dwukrotnie był wicemistrzem i raz zgarnął brąz MP. W sumie zagrał dla niej 223 mecze w...

Dariusz Gęsior

Dariusz Gęsior

Urodzony 9 października 1969 w Chorzowie; pomocnik. Wychowanek chorzowskiego Ruchu, w którym przebył drogę od trampkarza aż do ekstraklasy. Zagrał w niej 427 meczów, zdobywając 73 gole. Reprezentował barwy „Niebieskich” (178 gier - mistrzostwo 1989 i Puchar Polski...

Radosław Gilewicz

Radosław Gilewicz

Urodzony 8 maja 1971 w Chełmie Śląskim; napastnik. Wychowanek GKS-u Tychy, z którego trafił do chorzowskiego Ruchu. Jako zawodnik „Niebieskich” zagrał 31 razy w ekstraklasie, zdobywając w niej 15 goli, po czym ruszył na podbój lig zagranicznych. Występował w...

Jerzy Gorgoń

Jerzy Gorgoń

Urodzony 18 lipca 1949 roku w Zabrzu; obrońca. Wychowanek Sparty Mikulczyce, więc szybko trafił do Górnika Zabrze, dla którego zagrał 220 meczów w ekstraklasie, zdobywając w nich 18 goli. Dwukrotny mistrz kraju (1971, 1972) w jego szeregach, aż pięciokrotny zdobywca...

Wojciech Grzyb

Wojciech Grzyb

Urodzony 21 grudnia 1974 w Mysłowicach; pomocnik, obrońca. Wychowanek chorzowskiego Ruchu, ale dopiero po „trzydziestce” udało mu się zagrać w seniorskim zespole „Niebieskich” w ekstraklasie. Wcześniej jego droga na ligową Cichą wiodła przez Górnika 09 Mysłowice,...

Paweł Janik

Paweł Janik

Urodzony 4 kwietnia 1949 w Bycinie; pomocnik. Wychowanek Łabędzkiego Towarzystwa Sportowego. W ekstraklasie debiutował krótko po 16. urodzinach, w barwach bytomskiej Polonii, z której po dekadzie przeniósł się do rywala „zza miedzy”, czyli Szombierek. Wieloletni...