Śląski ZPN

Z kart Historii 100-lecia Śląskiego Związku Piłki Nożnej - Piłka o kilku obliczach

13/04/2020 09:32

W czwartym rozdziale Historii 100-lecia Śląskiego Związku Piłki Nożnej - zatytułowanym "Piłka o kilku obliczach" - prezentujemy niezapomniane chwile oraz sylwetki bohaterów rozgrywek kobiecych, futsalowych i piłki plażowej. Dzisiaj czas na panie, które wyszły na boiska.  


Zajęcie przez reprezentację Polski trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w 1974 roku, wzbudziło wielkie zainteresowanie piłką nożną także wśród kobiet, które postanowiły wyjść na boiska.

20 września 1974 roku Irena Półtorak, z pomocą redaktora Jana Zielińskiego i Maurycego Wieczorka – późniejszego wieloletniego działacza futbolu kobiecego, zorganizowała spotkanie w sprawie powołania pierwszej żeńskiej drużyny piłki nożnej w Czarnych Sosnowiec. Zgłosiło się prawie sto dziewczyn z całego regionu. Powołano więc sekcję piłki nożnej kobiet i tak rozpoczęła się historia najbardziej utytułowanego polskiego klubu.

Pierwsze mistrzostwo Polski sosnowieckie piłkarki zdobyły w 1980 roku rozpoczynając imponujące pasmo sukcesów. W sumie „Czarne” aż 12-krotnie sięgały po Mistrzostwo Polski w latach: 1980–81, 1984–87, 1989, 1991, 1997–2000. Puchar Polski zdobywały 11 razy w latach: 1985, 1987, 1989, 1995–2002, a w popularnych kobiecych rozgrywkach Mistrzostwach Polski na hali zwyciężały 12-krotnie w latach: 1981, 1985–86, 1988, 1995–97, 2000–02, 2004–05.

Wyróżniającymi się zawodniczkami Czarnych Sosnowiec, jednocześnie reprezentującymi Polskę, były: Danuta Zgryźniak, Zofia Wojtas, Lidia Wypych, Zofia Klim, Marzena Jamrozy, Jolanta Adamska, Luiza Pendyk, Barbara Rembiesa, Agnieszka Szondermajer, Marta Otrębska, Grażyna Palus, Jolanta Cubała, Agnieszka Drozdowska, Klaudia Kowalska, Beata Mociak, Anna Kijas, Beata Pezda, Monika Grygorowicz, Anna Żelazko, Anna Polok, Helena Pieczyk, Marta Stobba, Patrycja Jankowska, Joanna Tokarska, Agnieszka Winczo.

W medalowej kolekcji Czarnych Sosnowiec jest aż 12 złotych krążków.

Trenerami zespołu w latach największych sukcesów byli: Tadeusz Maślak, Józef Kopeć, Zbigniew Kubicki, Witold Dudek, Aleksander Dziurowicz, Krzysztof Banasik, Ryszard Kalinowski, Andrzej Kręgiel, Tadeusz Gręda, Robert Majewski, Agnieszka Drozdowska. Działacze, którzy przyczynili się do tych sukcesów to między innymi: Irena Półtorak, Wiesław Majewski, Jan Migdał, Jan Renda, Józef Dolinski, Janusz Mincewicz, Ireneusz Majewski, Ireneusz Stokowacki, Robert Majewski.

Sukcesów piłkarkom Czarnym Sosnowiec pozazdrościli działacze sąsiada zza miedzy – Zagłębianki Dąbrowa Górnicza. W 1983 roku prezes Wiesław Chudzicki był inicjatorem powstania w tym klubie sekcji piłki nożnej kobiet, a pierwsze zawodniczki pozyskano właśnie z Sosnowca. Zagłębianka rozpoczęła rywalizację od razu w pierwszej lidze (drugiej ligi jeszcze nie było). W latach dziewięćdziesiątych klub istniał dzięki pomocy kopalni Generał Zawadzki. Najlepszymi zawodniczkami drużyny były sprowadzone do Dąbrowy Małgorzata Gospodarczyk ze Szczecina i Irena Mikołajczyk z Gdyni. Największymi sukcesami klubu było zdobycie mistrzostwa Polski w 1988 i 1990 roku. Do pierwszego tytułu zespół poprowadził Stefan Rygalik, były piłkarz Zagłębia Dąbrowa Górnicza, a do drugiego – Zbigniew Sączek, przed laty pierwszoligowiec z Sosnowca.

W 1988 roku decydujący o tytule mecz odbył się w Sosnowcu. Zagłębianka wygrała wtedy z Czarnymi przerywając passę sosnowiczanek. Drugie mistrzostwo drużyna wywalczyła już bez sponsora, ponieważ kopalnia przestała utrzymywać zespół. Brakowało pieniędzy, Zagłębianka jeździła na mecze wyjazdowe samochodami działaczy. Mimo to dziewczyny grały świetnie i zdobyły dublet – do mistrzostwa dorzuciły Puchar Polski.

W sezonie 1992/93 Zagłębianka na rok spadła do drugiej ligi, a w 1995 roku drużyna przeniosła się do RKS-u Zagłębie Dąbrowa Górnicza, gdzie powstała autonomiczna sekcja piłki nożnej kobiet. Klub zaczął wegetować. Poza Krzysztofem Ślęzakiem i Jerzym Rajczykowskim nie miał działaczy. Ostatni raz piłkarki Zagłębianki wybiegły na boisko jesienią 1999 roku. Zimą 2000 roku drużyna została wycofana z rozgrywek.

Mistrzowską kartę zapisała także drużyna Piastunek Gliwice, która powstała w 1983 roku w Klubie Sympatyków Piłkarstwa Kobiecego. Po kilku miesiącach trenerem zespołu został Józef Drabicki, który w 1988 roku był selekcjonerem reprezentacji młodzieżowej, a w 1990 roku prowadził pierwszą drużynę narodową kobiet. W roku jubileuszu 10-lecia gliwiczanki, wzmocnione trójką Rosjanek: Eleną Bieliakową, Anżelą Iliną i Eleną Stoliarową, zdobyły mistrzostwo Polski i powtórzyły sukces już w następnym sezonie. Radość była jednak krótka, ponieważ w sezonie 1995/96 zespół zdobył 9 punktów i po rozgrywkach przestał istnieć.

Wyróżniającymi się zawodniczkami Piastunek były: Agnieszka Pluskota, Anna Dąb, Joanna Deinert, Katarzyna Jendryczko, Katarzyna Walerianowicz, Aneta Rybak, Sabina Żurek, Iwona Bomersbach.

Do mistrzowskiego grona dołączyła także Unia Racibórz, która w sezonie 2002/03 przejęła sekcję piłkarek RKP Rybnik i zyskała miano jednego z najbardziej utytułowanych klubów kobiecej piłki nożnej w Polsce. Prezesem i sponsorem klubu oraz trenerem drużyny był Remigiusz Trawiński, który w sezonie 2006/07 wprowadził zespół do ekstraligi. Na początku roku 2008 zespół przestał być sekcją Unii Racibórz i stał się niezależnym klubem.

Raciborzanki po mistrzowski tytuł sięgnęły 5 razy z rzędu.

Klub RTP Unia Racibórz w sezonie 2008/09 po raz pierwszy sięgnął po tytuł Mistrza Polski, zdobywany pięć razy z rzędu! Do tych sukcesów należy dodać Puchar Polski wywalczony trzy razy z rzędu w latach 2010–12 oraz korony królowych strzelczyń, po które sięgnęły: Patrycja Wiśniewska, Anna Sznyrowska, Agnieszka Winczo i dwukrotnie Chinasa Okoro Gloria. Do pełni szczęścia Remigiuszowi Trawińskiemu zabrakło sukcesu w europejskich pucharach. Przygoda z Ligą Mistrzyń, mimo ambitnej postawy, za każdym razem kończyła się na 1/16 rozgrywek.

Po zakończeniu rundy jesiennej sezonu 2013/14, na skutek problemów finansowych, klub wycofał się z rozgrywek ekstraligi kobiet. Pod koniec 2013 roku współpracę z klubem zakończył założyciel, wieloletni prezes i trener Remigiusz Trawiński, a 3 marca 2014 roku Józef Teresiak ogłosił definitywne zakończenie działalności klubu.

Wyróżniającymi się zawodniczkami Unii, które występowały także w reprezentacji Polski, były: Daria Antończyk, Daria Kasperska, Natalia Chudzik, Natasza Górnicka, Agnieszka Karcz, Paulina Kawalec, Hanna Konsek, Donata Leśnik, Dominika Maciaszczyk, Agata Mańczyńska, Marta Mika, Patrycja Pożerska, Paulina Rytwińska, Marta Sęga, Aleksandra Sosnowska, Marta Stobba, Anna Sznyrowska, Agata Tarczyńska, Agnieszka Winczo, Patrycja Wiśniewska, Anna Żelazko, Ewa Żyła. W Unii występowały także reprezentantki: Słowacji – Ivana Bojdova i Katarina Istokova, Chorwacji – Iva Landeka i Leonarda Balog oraz Nigeryjka reprezentująca barwy Gwinei Równikowej – Chinasa Okoro Gloria.

Na europejskim szlaku znalazł się także Gol Częstochowa – klub założony w 1996 roku. Największym osiągnięciem piłkarek z Częstochowy jest zdobycie wicemistrzostwa Polski w sezonie 2006/07. Ten sukces otworzył drogę do rozgrywek o Puchar UEFA – Ligi Mistrzyń, ponieważ zespół ówczesnych mistrzyń Polski AZS Wrocław wycofał swoją kandydaturę. Drużyna pod wodzą Włodzimierza Seifryda wzięła udział w turnieju I rundy kwalifikacyjnej, w której zajęła trzecie miejsce w czterozespołowej grupie i zakończyła udział w rozgrywkach.

Zespół z Częstochowy reprezentował Polskę w europejskich pucharach.

Najskuteczniejszymi zawodniczkami tego zespołu były Marta Otrębska i Marta Stobba. Ponadto częstochowianki dwukrotnie triumfowały w Halowych Mistrzostwach Polski w piłce nożnej kobiet w latach 2006–07, a w Mistrzostwach Polski Kobiet w Piłce Nożnej Plażowej w 2019 roku sięgnęły po brąz.

Józef Grząba wręcza złote medale Mistrzostw Polski Kadr Wojewódzkich reprezentantkom Śląskiego ZPN U13

Największym sukcesem w historii polskiej kobiecej piłki nożnej na arenie międzynarodowej było zdobycie Mistrzostwa Europy U-17 w 2013 roku. Trenerem reprezentacji Polski był Zbigniew Witkowski z Katowic, a kierownikiem drużyny – sosnowiczanin Józef Grząba. A skoro już jesteśmy przy młodzieżowej piłce nożnej kobiet to dodajmy, że w 2018 roku reprezentacja Śląskiego ZPN, prowadzona przez Krzysztofa Klonka, zdobyła Mistrzostwo Polski Kadr Wojewódzkich U-13.

Do znacznego rozwoju piłki nożnej kobiet w regionie śląsko-zagłębiowskim oraz w całym kraju przyczyniła się Irena Półtorak, która od początku z wielkim zaangażowaniem pracowała – nie tylko w Czarnych Sosnowiec – na rzecz wzmocnienia i dynamizacji tej dyscypliny. Równocześnie działała najpierw w Komisji, a później w Wydziale Piłkarstwa Kobiecego PZPN, sprawdziła się także w roli kierownika różnych reprezentacji Polski kobiet. Wspomagał ją Maurycy Wieczorek, który był wieloletnim przewodniczącym Komisji Piłkarstwa Kobiecego PZPN, a następnie Wydziału Piłkarstwa Kobiecego PZPN (1989–2001). Znacznie przyczynił się do rozwoju kobiecej piłki, reprezentując także jej interesy w zarządzie PZPN.

Irena Półtorak (druga z prawej w dolnym rzędzie) i Maurycy Wieczorek (w środku dolnego rzędu) zbudowali fundamenty kobiecej piłki nożnej w Polsce

Istotny wpływ na dyscyplinę mieli również: Zdzisław Borowiecki, Józef Drabicki, Zenobiusz Gondek, Józef Grząba, Józef Kopeć, Jerzy Miedziński, Janusz Mincewicz, Władysław Szyngiera, Andrzej Urgacz, Jerzy Wieczorek, Jan Ząbczyński oraz Henryk Ziółko, działający w Komisji, a następnie Wydziale Piłkarstwa Kobiecego PZPN.

Do rozwoju piłki nożnej kobiet przyczyniła się także Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, której nauczyciele akademiccy – Władysław Szyngiera, Robert Góralczyk, Zbigniew Witkowski – pełnili funkcje trenerów reprezentacji Polski i organizowali konferencje szkoleniowe dla trenerów. AWF Katowice ukończyły także następujące zawodniczki, reprezentantki Polski: Jolanta Cubała, Agnieszka Drozdowska, Agnieszka Pluskota, Monika Grygorowicz, Klaudia Kowalska, Anna Polak, Daria Kasperska.

Selekcjonerzy reprezentacji Polski, wywodzący się z regionu Śląska i Zagłębia: Tadeusz Maślak (w latach 1981–84, Jerzy Pach (1984), Józef Kopeć (1985–89), Józef Drabicki (1990), Jerzy Miedziński (1991), Władysław Szyngiera (1991–98), Leszek Baczyński (1999), Albin Wira (1999–2003), Robert Góralczyk (2009–11).

Obecnie z naszego regionu do rozgrywek zgłoszone są:
W Ekstralidze: KKS Czarni Sosnowiec, GKS GieKSa Katowice, TS Mitech Żywiec.
W I lidze: BTS Rekord Bielsko-Biała, TS ROW Rybnik, UKS ISD-UJD Częstochowa, KS SWD Wodzisław Śląski.
W II lidze: KKS Zabrze, UKS Jaskółki Chorzów, KS Skra Częstochowa.
W III lidze: BTS Rekord II, UKKS Istebna, TS ROW II, MTS Knurów, MKS Myszków, LKS Goczałkowice, LKS Bory Pietrzykowice, KKS Polonia Tychy, KKS Czarni II, KKKP Mikołów.
W IV lidze: TS Mitech II, LKS Bestwina, Niepokorni Orzesze, KS Kuźnia Ustroń, KKS Wisła Skoczów, GKS Rozbark Bytom, AP Tygryski Świętochłowice 2019.